Báo PHỤ NỮ TPHCM Online, ngày 27/10/2023: Còn 2 tuần nữa là đến đám giỗ của ba. Sửa soạn nhà cửa, tôi bỗng tìm được 2 tấm hình cũ.
Tấm ảnh thứ nhất chụp năm 1973, trong chương trình làm “Tờ khai gia đình”. Ảnh chụp tại ấp Thái Thanh Bình, xã Thái Hiệp Thạnh (nay là phường 1, TP Tây Ninh). Ảnh do chính quyền Sài Gòn trước 1975 chụp, giữ kèm với hồ sơ và gửi lại 1 tấm cho gia đình. Bức ảnh được chụp sau khi Hiệp định Giơ-ne-vơ ký kết.
![]() |
Gia đình tác giả, năm 1973 |
Trong ảnh, ba tôi cầm bảng số nhà, còn tôi là chàng trai ốm o đang học lớp Mười, là anh lớn nhất, cao nhất trong số các con của gia đình. Năm này, mẹ tôi mới 33 tuổi nhưng đã sinh 10 lần. Năm 1974 và 1976, cha mẹ tôi lại tiếp tục “sản xuất” 2 đứa con trai nữa, gọi là Út lớn, Út nhỏ. Trên 2 cậu Út trai này là 1 nàng Út gái. Đến năm 1976 mẹ tôi đã sinh được 6 trai và 6 gái. (Trong đó có 1 đứa nhỏ đã qua đời, do nhà nghèo không kịp chạy chữa bệnh).
Ba tôi làm nghề lái xe tải, còn mẹ tôi ở nhà chăm sóc chồng con. Nhìn vào trang phục của mấy anh em trong hình, chắc nhiều người cũng đoán ra, đó là quần áo do chính mẹ tôi tự tay cắt may. Đúng hơn là mẹ tôi cắt, còn tôi đạp máy may phụ mẹ ráp thành quần áo. Từ năm lớp Bảy, tôi đã biết đạp máy may ráp “đồ chợ” với mẹ để mẹ đi bán dạo, kiếm thêm thu nhập.
![]() |
Gia đình tác giả, năm 1984. Ngoài các con ruột, gia đình có thêm con dâu, rể, cháu nội ngoại |
Năm tôi lên lớp Mười, là người học cao nhất của hàng con cháu 2 bên nội, ngoại, nên tôi được ba mẹ ưu tiên cho mặc đồ “ra tiệm may”. Nói là “đặt may” cho oai, chứ thực ra là tôi đến nhà ông anh họ là thợ may để nhờ anh may 2 bộ quần áo đi học, vậy là có thể sang chảnh với bọn con gái thời đó.
Bức ảnh thứ hai chụp trước ngôi nhà mới vào năm 1984. Đây là căn nhà mái lá, vách đất, dựng trên miếng ruộng gò được bên ngoại cho. Mùa hè, đất khô khốc. Mùa mưa thì sân đầm đìa nước. Lúc này, mẹ tôi đã 40 tuổi. Và, ngoài 11 đứa con, còn có dâu rể và các cháu nội ngoại.
Lúc này, ngoài việc nội trợ, mẹ tôi còn dọn ruộng, be bờ, gặt hái. Mẹ còn lội sông bắt cá bắt cua để có thêm chất đạm cho bữa ăn của chồng con. Vất vả, nhưng mẹ không hề than mệt mỏi. Con trai đi nghĩa vụ quân sự, mẹ đến tận nơi thăm nom. Con gái, con dâu sinh nở, mẹ có mặt lo lắng trong ngoài. Con đứa nào bệnh, mẹ thức trắng với con. Đến cháu chắt… mẹ cũng quan tâm và lo lắng như vậy.
![]() |
Gia đình tác giả, năm 2020, mừng sinh nhật mẹ tác giả 80 tuổi |
Nay mẹ tôi đã hơn 80 tuổi, 2 lần té gãy xương. Ngoài việc chăm sóc hoa lá quanh nhà, mẹ tôi còn chăm chút từng tấm áo quần cũ mẹ thu gom được. Mẹ giặt, xếp, vá lại những chỗ rách để chờ người đến nhận đưa đi làm từ thiện. Ai biết số lượng thành viên trong gia đình tôi “gần trăm người” đều nói đùa “Bà này, đúng là mẹ Âu Cơ”. Nhưng với chúng tôi, mẹ là một nữ anh hùng.
Phan Vĩnh (Tây Ninh) ..................